Ustawa deregulacyjna z 2014 r. znacznie zliberalizowała wymogi, jakie musi spełniać osoba wykonująca zawód detektywa. Niestety, wymiernie przełożyło się to na jakość wykonywania usług przez młode osoby wchodzące na rynek usług detektywistycznych.
Do 2014 r. osoba ubiegająca się o licencję detektywa była zobowiązana złożyć egzamin państwowy z zakresu:
- Przepisów regulujących wykonywanie usług detektywistycznych,
- Prawa karnego materialnego i procesowego,
- Prawa cywilnego materialnego i procesowego,
- Prawa rodzinnego,
- Kryminologii, kryminalistyki i wiktymologii,
- Zagadnień związanych z organami ścigania sensu largo,
- Psychologii sądowej,
- Konstytucji RP,
- Ochrony danych osobowych,
- Ochrony informacji niejawnych.
Z egzaminu częściowo zwolnione były osoby posiadające wyższe wykształcenie prawnicze.
Dziś, aby wykonywać usługi detektywistyczne należy:
- Odbyć 50-godzinny kurs z zakresu ustawy o usługach detektywistycznych i ustawy o ochronie danych osobowych,
- Posiadać licencję detektywa,
- Posiadać wpis do rejestru zawodów ewidencjonowanych.
Na pytanie, czy to wystarcza, aby rzetelnie i solidnie wykonywać usługi detektywistyczne, odpowiedź może być tylko jedna – nie!
Osoby, które posiadają średnie wykształcenie i nie przyswoiły sobie zakresu wiedzy, którą do 2014 roku weryfikował egzamin państwowy, nie są w stanie należycie wykonywać pracy detektywa.
Nie wiedzą, w jaki sposób zabezpieczać i opracowywać materiał dowodowy tak, aby można było go wykorzystać w postępowaniu sądowym. Przez tę niewiedzę mogą narazić swojego kontrahenta nie tylko na negatywne skutki wyroków wydawanych w postępowaniach sądowych ale nawet na odpowiedzialność karną.
Dobry detektyw, oprócz wiedzy, powinien posiadać też liczne źródła informacji. Wypracowanie kontaktów, z których pozyskać można dane interesujące zleceniodawcę to proces żmudny i długotrwały. Dlatego warto powierzyć swoją sprawę doświadczonemu detektywowi.
Na koniec należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt, który ma poważny wpływ na jakość usługi a przede wszystkim na bezpieczeństwo zleceniodawcy. Jest to poziom etyczny detektywa. Zawód ten stał się niestety przystanią, w której świetnie odnajduje się grupa byłych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa systemu słusznie minionego. Czy będą oni wykorzystywać pozyskane w toku realizacji usługi materiały zgodnie z najlepszym interesem zleceniodawcy?
Posumowując: wybór dobrego detektywa nie powinien być dokonany pochopnie. Przy wyborze dobrego detektywa należy zawsze kierować się zdrowym rozsądkiem i odpowiedzieć sobie na pytanie, czy do newralgicznych elementów swojej prywatności dopuścimy osobę nie posiadającą odpowiedniej wiedzy, umiejętności i konstytucji etycznej.
Nasza wieloletnia praca i doświadczenie, w tym poprawianie po początkujących adeptach zawodu, a także skargi jakie płyną do Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Detektywów uczą, że refleksja w tym zakresie przychodzi wielokrotnie za późno. Wtedy, gdy udzielenie pomocy zleceniodawcy wymaga zaangażowania niewspółmiernych środków lub gdy jest już niemożliwe.